Verandering door terug te gaan naar de basis
Hoe creëer je een veilige setting om inwoners te laten participeren?
Gemeenten betrekken inwoners volop bij allerlei onderwerpen: om de buurt aantrekkelijker te maken, bij plannen voor de bouw van woningen of een nieuwe school, beleid voor het tegengaan van eenzaamheid, etc. Je wilt niet alleen notoire klagers of hoogopgeleide mensen spreken die zich perfect weten te verwoorden.
Maar hoe organiseer je #participatie als je in gesprek wilt met de ‘unusal suspects’ of als je doelgroep kwetsbaar is? Bijv. omdat ze voor hun uitkering, zorg of hulp afhankelijk zijn van de gemeente, de taal niet vloeiend spreken, of zijn opgegroeid in een land waar van inspraak of burgerparticipatie geen sprake is?
Uitvoeringsorganisaties staren zich blind op de politiek om complexiteit te reduceren
Het moet simpeler, vinden veel (Rijks)uitvoeringsorganisaties. Minder regels die grotendeels hetzelfde doel dienen maar vaak ook tegen elkaar in werken. Uitvoeringsorganisaties leggen steevast de bal bij ‘de politiek’ neer om de complexiteit te reduceren. Natuurlijk heeft de politiek hierin een cruciale rol, maar de verantwoordelijkheid voor het reduceren van complexiteit te eenzijdig bij de politiek neerleggen is ook riskant.
AANKONDIGING BOEK: Out-of-the Web | Hoe organisaties vastlopen in bureaucratie en systemen, en hoe ze daar weer uitkomen
Hersteloperatie #Toeslagenaffaire? Afhandeling #aardbevingschade? Zegt het u iets? Ongetwijfeld doet het u denken aan een op hol geslagen bureaucratie.
Regels, systemen en structuren zijn leidend geworden. "Hebben we het niet allemaal veel te complex gemaakt?" vragen wij ons af. Wij werken momenteel aan een boek: #OutoftheWeb. Ondertitel 'Hoe organisaties vastlopen in bureaucratie en systemen, en hoe ze daar weer uitkomen'.
BLOG | ‘Vakmensen en afvinkers’
Vakmensen, waaronder ook ambtenaren bij gemeenten en provincies, lopen vaak vast in de wereld van de 'afvinkers'. In dit artikel van NRC van 6 januari beschrijft Christiaan Weijts hoe 'procesmanagers' en 'afvinkers' de beroepseer en de kwaliteit van het goede werk van professionals beschadigen. Maar ook (en daar is al veel over gezegd en geschreven): hoe inwoners in de knel komen te zitten door een doorgeschoten bureaucratie. Want wie de taal minder machtig is, juridisch niet is onderlegd of om welke andere reden de wegen niet kent, komt er niet doorheen, met alle gevolgen van dien. Zie het toeslagenschandaal. Zie het stikstofdebacle. Zie de woningbouwopgave. Zie nog veel andere dossiers.
Bedankt voor een mooi 2023!
In 2023 zijn we als Faqtor Adviseurs van start gegaan. We hebben in het afgelopen jaar diverse opdrachtgevers op weg geholpen. Het ging om uiteenlopende onderwerpen, contexten en type organisaties. Van het creëren van een participatieve cultuur in de gemeentelijke organisatie tot het optimaliseren van een sterk netwerk van de vijf grote Brabantse gemeenten. De […]
BLOG | Omgevingswet: van organisatiestress naar organisatieflow
De Omgevingswet kan behoorlijk wat stress met zich meebrengen. Welke kaders stellen wij om de omgevingsdialoog tot zijn recht te laten komen? Hoe gaan we met onze inwoners participeren? Eén ding is zeker; het welslagen van de wet staat of valt bij de wijze waarop ambtenaren hun nieuwe ‘kameleon-rol’ gaan invullen. Hoe participatief, creatief en empathisch zijn zij als zij in wisselende samenstellingen aan tafel zitten met inwoners, instellingen, verenigingen en bedrijven? Hoe verenigen zij de ‘bedoeling’ met de vele regels die er zijn?
“Burgerinvloed: als de gemeente wel luistert, maar niet levert”
Voor veel gemeenten is inwonersparticipatie speerpunt van beleid. Het vergroten van burgerbetrokkenheid, herstel van vertrouwen in de overheid, verkleinen van de kloof tussen inwoners en overheid hebben gemeentebesturen op grote schaal (extra) gemotiveerd om werk te maken van participatie. In de praktijk begint participatie vaak met goed bedoelde 'ophaalsessies' waarin er wordt geluisterd naar de inwoners, maar komt er maar weinig terecht van wat inwoners van de gemeente vragen. Participatie vraagt echter om een investering in het 'omdenkvermogen' van de ambtelijke organisatie en daar kun je direct mee aan de slag.
“Bij de overheid maken ze er een zooitje van, kijk maar naar het toeslagenschandaal. In het bedrijfsleven gaat dat veel beter.”
Dit is lange tijd, en nog steeds, een breed gedeelde consensus. Maar het klopt niet. De overheid is bureaucratisch én veel bedrijven zijn dat ook, of nog erger.
De oorzaak? Doorgeslagen bureaucratie. Regels die tegenstrijdig zijn. Onlogische keuzes. Medewerkers die protocollen moeten volgen die aantoonbaar en evident onlogisch zijn, en - nog belangrijker - niet het belang van de klant en ook niet het belang van de (overheids)organisatie dienen.
BLOG | Participatie is organisatiecultuurontwikkeling
Burgerparticipatie, overheidsparticipatie, kernen- en dorpendemocratie, Right-to-Challenge en doe-democratie… Zomaar een greep uit de vele bewegingen die gaande zijn om inwoners intensiever te betrekken bij het maken van plannen en beleid. Gemeenten steken veel energie in het verkleinen van de kloof tussen inwoners en overheid. Bij de ene gemeente gaat dat beter dan bij de andere, maar veel gemeenten blijven steken in systeemoplossingen zoals een participatiewebsite, uitnodigende filmpjes voor inwoners en ‘praktische’ stappenplannen voor medewerkers. Meestal leiden deze oplossingen niet tot een cultuur die diep in de gemeentelijke organisatie doordringt en waarin ambtenaren écht empathisch werken en situationeel met inwoners meedenken. Voor zo’n cultuur is méér nodig. Overheidsparticipatie ís organisatiecultuurontwikkeling!
Patricia Maessen
T (+31) 06 - 57 71 08 71
E info@faqtorfocus.nl
