Vakmensen, waaronder ook ambtenaren bij gemeenten en provincies, lopen vaak vast in de wereld van de 'afvinkers'. In dit artikel van NRC van 6 januari beschrijft Christiaan Weijts hoe 'procesmanagers' en 'afvinkers' de beroepseer en de kwaliteit van het goede werk van professionals beschadigen. Maar ook (en daar is al veel over gezegd en geschreven): hoe inwoners in de knel komen te zitten door een doorgeschoten bureaucratie. Want wie de taal minder machtig is, juridisch niet is onderlegd of om welke andere reden de wegen niet kent, komt er niet doorheen, met alle gevolgen van dien. Zie het toeslagenschandaal. Zie het stikstofdebacle. Zie de woningbouwopgave. Zie nog veel andere dossiers.
Er wordt zo vaak gezegd dat de samenleving zo complex is geworden, en dat oplossingen voor complexe 'multidisciplinaire' problemen en opgaven daarom zo lang duren. Áls het überhaupt tot een oplossing komt, willen wij daar aan toevoegen. Wij draaien de volgorde om. We hebben de samenleving en het bestuur ervan zelf zo complex gemáákt.
Die regels, processen, structuren en systemen zijn vrijwel altijd met de beste bedoelingen bedacht en dienen op zichzelf ook allemaal een doel. Het zijn heel vaak ook waarborgen in onze democratische rechtsstaat. Ze moeten ervoor zorgen dat toeslagen terecht komen bij mensen die het, het hardst nodig hebben. Ze moeten ervoor zorgen dat boeren alleen een nieuwe veestal kunnen bouwen als de natuur daar niet onder lijdt. Ze moeten zorgen voor een hoge omgevingskwaliteit en voorkomen dat iedereen 'zomaar' een woning kan bouwen in het groen. Ze zijn bedoeld als waarborg voor rechtsgelijkheid: gelijke monniken, gelijke kappen.
Het probleem is dat die regels en systemen een eigen leven zijn gaan leiden. Niet langer de waarden en de #bedoeling erachter staan centraal, maar het voldoen aan en het in stand houden ervan zijn een doel op zichzelf geworden. Er is kortom een 'web' van systemen en regels ontstaan.
Laten we ophouden met elk maatschappelijk belang in regels en protocollen te gieten, er aparte processen voor te bedenken, steeds nieuwe functionarissen aan te stellen, nog meer sturingslijnen toe te voegen, enz. enz. Laten we in plaats daarvan terug gaan naar de bedoeling, naar de eenvoud, de basis. Dan worden de regels, systemen en structuren vanzelf nuttige instrumenten die kunnen worden ingezet waar nuttig en noodzakelijk, in plaats van het dogma dat ze nu te vaak blijken te zijn.
In onze adviespraktijk gaan we altijd terug naar de bedoeling, de basis of de oorsprong. Daarbij werken volgens onze Out-of-the Web werkwijze. We beginnen altijd klein, dichtbij medewerkers en inwoners, zonder de organisatie teveel te belasten of draconische maatregelen voor te stellen. Wij geloven dat je alleen dan tot duurzame oplossingen kunt komen. Meer weten over hoe we dat doen? Neem vrijblijvend contact met ons op.
🌐 info@faqtoradviseurs.nl | 📞 06 - 36 46 73 04 | 📞 06 - 54 27 00 04
